blixen390

Της Εύας Στάμου

Από τις 5 έως τις 12 Μαρτίου ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης και εγώ ήμασταν καλεσμένοι στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης από το πρόγραμμα DIVA που υπάγεται στο Υπουργείο Πολιτισμού της Δανίας. Η επίσκεψή μας είχε ενταχθεί στις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Βιβλίου που γίνεται κάθε Μάρτιο, και το οποίο φέτος είχε ως θέμα του «Το σώμα στη λογοτεχνία».

Το Φεστιβάλ ήταν απλωμένο σε διαφορετικά σημεία της πόλης, όπως τα γραφεία της Information -της παλαιότερης προοδευτικής εφημερίδας της Δανίας- και το πλωτό καφέ Liva που λειτουργεί κι ως κέντρο ενημέρωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην δημοφιλή περιοχή του Nyhavn. Στις εκδηλώσεις που είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε με γυναίκες δημιουργούς από την Ευρώπη αλλά και χώρες όπως το Ιράν, το Κουρδιστάν και τη Σρι Λάνκα, η συζήτηση επικεντρώθηκε στο ρόλο της λογοτεχνίας για την ανάδειξη ζητημάτων εθνικής και έμφυλης ταυτότητας, στις νέες μορφές λογοκρισίας ή υπονόμευσης της καλής λογοτεχνίας, και στη θέση των διανοούμενων και των δημοσιογράφων τόσο σε πλουραλιστικά όσο και σε απολυταρχικά καθεστώτα.

Η Δανία επενδύει σημαντικά χρηματικά ποσά στην διεθνή προώθηση του πολιτισμού της

Η Δανία επενδύει σημαντικά χρηματικά ποσά στην διεθνή προώθηση του πολιτισμού της με δύο κυρίως τρόπους: πρώτον, φροντίζοντας να οργανώνει στο εξωτερικό εκδηλώσεις για τους καλλιτέχνες και τους λογοτέχνες της και, δεύτερον, προσκαλώντας για μικρά ή μεγάλα διαστήματα δημιουργούς από άλλες χώρες ώστε να τους προσφέρει την ευκαιρία να γνωρίσουν την κουλτούρα της χώρας. Οι επισκέπτες συγγραφείς και καλλιτέχνες που έχουν απολαύσει την υποδειγματική φιλοξενία του προγράμματος DIVA, οικοδέσποινα του οποίου είναι η πρώην μορφωτικός ακόλουθος της δανέζικης πρεσβείας Παναγιώτα Γούλα, είναι μάλλον αναμενόμενο ότι επιστρέφοντας στη χώρα τους θα μιλήσουν θετικά για την εμπειρία τους, διαφημίζοντας την πολιτιστική πολιτική της Δανίας, με αιχμή της τη διαρκή ανανέωση μιας πολυφωνικής λογοτεχνικής κοινότητας.

Ενδιαφέρον για τη σύγχρονη ελληνική ταυτότητα

liva390Στην συζήτηση που ακολούθησε τις ομιλίες μας, είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε το έντονο ενδιαφέρον των Δανών για την σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία, αλλά και για τη σύγχρονη ελληνική γλώσσα. Αρκετοί από το πολυάριθμο κοινό συμμετείχαν στην συζήτηση μιλώντας ελληνικά, καθώς η εκμάθηση της νέας ελληνικής έλκει όλο και περισσότερους Δανούς οι οποίοι θεωρούν την σύγχρονη Ελλάδα ως τόπο πολιτισμικής δημιουργίας - περισσότερο ίσως απ' ό,τι φαίνεται να τη θεωρεί το δικό μας Υπουργείο Πολιτισμού.

Τόσο τη βραδιά της επίσημης παρουσίασης στο Τμήμα Πολιτισμικών Σπουδών, όσο και σε μετέπειτα ειδικές συζητήσεις που διοργανώθηκαν με αφορμή την επίσκεψή μας, εκδηλώθηκε από το κοινό ενδιαφέρον για σειρά θεμάτων που απασχολούν την Ευρώπη του σήμερα και αναδύονται στα γραπτά μας - αλλά και άλλων σύγχρονων Ελλήνων πεζογράφων: η ταυτότητα σε όλες τις εκφάνσεις της (πολιτική, κοινωνική, εθνική), η σωματική εμπειρία, η σωματική και ψυχολογική βία, η σεξουαλική διαφορετικότητα, η εικόνα του σώματος, η παρουσία της λογοτεχνίας στο εκπαιδευτικό σύστημα, η επίδραση του αστικού και του αγροτικού περιβάλλοντος στη διαμόρφωση του εαυτού.

Η Ελλάδα χαμένη στη μετάφραση 

Το ποιο λογοτεχνικό βιβλίο γίνεται γνωστό έχει να κάνει με την άποψη των ειδημόνων, δηλαδή των κριτικών, αλλά και ενός απαιτητικού αναγνωστικού κοινού που διαρκώς αναζητά

Ευχάριστη έκπληξη μου προκάλεσε το γεγονός ότι στις διάφορες συζητήσεις δεν υπήρξε καμία αναφορά στα ευπώλητα βιβλία ή τις λίστες των διεθνών μπεστ-σέλερ της παραλογοτεχνίας. Όπως διαπίστωσα, το ποιο λογοτεχνικό βιβλίο γίνεται γνωστό στην Κοπεγχάγη έχει να κάνει κυρίως με την άποψη των ειδημόνων, δηλαδή των κριτικών, αλλά και ενός αναγνωστικού κοινού που διαρκώς αναζητά νέα σοβαρή ποίηση και πεζογραφία. Αντίστοιχα, οι συναφείς φορείς επενδύουν στην προώθηση της τρέχουσας δημιουργίας, φροντίζοντας οι πεζογράφοι κι οι ποιητές τους να μεταφράζονται σε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες. Η μεταφραστική πολιτική της Ελλάδας, αντίθετα, παραμένει εν πολλοίς ασύντακτη, επαφίεται ενίοτε στις προσωπικές γνωριμίες, ή συνεχίζει να παρουσιάζει ως τελευταίους Έλληνες δημιουργούς τον Καζαντζάκη και τον Καβάφη, αγνοώντας συχνά τους σύγχρονους συγγραφείς.

Ενδιαφέρον για τη γραφή του «άλλου»

yahya hassanΧαρακτηριστικό παράδειγμα της υποστήριξης που λαμβάνουν οι νέοι δημιουργοί στη Δανία είναι η περίπτωση του δεκαοκτάχρονου Yahya Hassan, του οποίου οι γονείς ήρθαν από την Παλαιστίνη ζητώντας πολιτικό άσυλο. Η ποιητική συλλογή του που στηλιτεύει εκ των έσω τις πρακτικές του σύγχρονου Ισλάμ, έχει πουλήσει 100.000 αντίτυπα. Ο προκλητικός τρόπος γραφής του ενδιαφέρει τους Δανούς οι οποίοι όχι μόνο δεν απαξιώνουν έναν μετανάστη ποιητή που γράφει στη γλώσσα τους, αλλά του προσφέρουν προστασία από όσους απειλούν τη ζωή του και τις κατάλληλες συνθήκες για να συνεχίσει τη δημιουργία του.

Μέσω των επισκέψεων σε γκαλερί και μουσεία, σε καφέ όπου γίνονταν πολιτικές συζητήσεις, στο κέντρο έρευνας έμφυλων σπουδών, το γεύμα και τη ξενάγηση στο Κοινοβούλιο, οι διοργανωτές του προγράμματος έδωσαν έμφαση στην ποικιλία των όψεων του σύγχρονου Δανέζικου πολιτισμού, όπου ο συγγραφέας δεν αντιμετωπίζεται ως κάτι απομονωμένο, αλλά ως οργανικό μέρος μιας πολυεπίπεδης και διαρκώς μεταβαλλόμενης κουλτούρας.

Μια μέρα πριν την αναχώρησή μας, άνοιξαν ειδικά για μας το σπίτι-μουσείο όπου η Κάρεν Μπλίξεν έγραψε κάποια από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Πίνοντας τσάι στο σαλόνι της οικογένειας Ντίνεσεν συζητήσαμε με τους υπεύθυνους του αρχείου της για τις προκλήσεις της σύγχρονης μεταφραστικής εργασίας, και για το πώς η καλή λογοτεχνία αποτελεί ένα πεδίο επικοινωνίας για ανθρώπους από διαφορετικές χώρες, που αναζητούν την ουσιαστική κατανόηση τόσο των άλλων πολιτισμών, όσο και του δικού τους.

* Η Εύα Στάμου είναι συγγραφέας και ψυχοθεραπεύτρια. 

ΕΥΑ ΣΤΑΜΟΥ 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αυτός ήταν ο Κώστας...» – Λίγα λόγια για τον Κώστα Παπαϊωάννου από τον Άγγελο Στάγκο

«Αυτός ήταν ο Κώστας...» – Λίγα λόγια για τον Κώστα Παπαϊωάννου από τον Άγγελο Στάγκο

Το βράδυ της Δευτέρας 11 Μαρτίου, δύο χρόνια από τον θάνατο του δημοσιογράφου και εκδότη της εφημερίδας «Το Ποντίκι» (1979-2005), Κώστα Παπαϊωάννου (1938-2022), διοργανώθηκε στην Ένωση Συντακτών τιμητική εκδήλωση στη μνήμη του. Βασικοί ομιλητές ήταν οι (από αριστερά στη φωτογραφία) Μιχάλης Ιγνατίου, Αλέξης Παπαχελάς...

Η θεραπευτική και σωτηριακή διάσταση της Αισθητικής

Η θεραπευτική και σωτηριακή διάσταση της Αισθητικής

Η ικανότητα της Αισθητικής είναι να αποδιώχνει το κακό και μέσω της εμπειρίας του ωραίου να οδηγεί τους ανθρώπους σε αυτοαποκαλύψεις, σε γνωστικές περιπέτειες, αλλά και σε ιατρικές θεραπείες. Κεντρική εικόνα: O Δαβίδ του Μιχαήλ Άγγελου ©Wikipedia. 

Γράφει ο Δημο...

«Λογοτεχνικά περιοδικά»: Ποια είναι, ποιο το στίγμα τους, ποιοι τα βγάζουν – Μια απόπειρα καταγραφής των λογοτεχνικών περιοδικών που κυκλοφορούν σήμερα σε έντυπη μορφή

«Λογοτεχνικά περιοδικά»: Ποια είναι, ποιο το στίγμα τους, ποιοι τα βγάζουν – Μια απόπειρα καταγραφής των λογοτεχνικών περιοδικών που κυκλοφορούν σήμερα σε έντυπη μορφή

Σαράντα πέντε λογοτεχνικά περιοδικά: Τα μακροβιότερα, τα καινούργια, τα σπάνια. Μια απόπειρα καταγραφής των λογοτεχνικών και βιβλιολογικών περιοδικών που κυκλοφορούν σήμερα σε έντυπη μορφή, παρουσιάζοντας το πρώτο και το τελευταίο τεύχος από το καθένα. Μια αναδρομή, επίσης, σε ορισμένα από τα σημαντικότερα, που...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ