karvelis

Ανακοίνωση της Εταιρείας Συγγραφέων για τον θάνατο του ποιητή Τάκη Καρβέλη (1925-2016)

Επιμ. Απόστολος Σκλάβος

Με μεγάλη θλίψη πληροφορηθήκαμε τον θάνατο του βραβευμένου ποιητή και ιδρυτικού μέλους της Εταιρείας μας, Τάκη Καρβέλη. Ο Τάκης Καρβέλης υπήρξε διακεκριμένος φιλόλογος, δοκιμιογράφος, κριτικός και μεταφραστής. Στους οικείους του εκφράζουμε τη συμπαράστασή μας.

Η κηδεία του θα γίνει στο κοιμητήριο Βύρωνα, το Σάββατο 21 Ιανουαρίου, στις 12 το μεσημέρι.

Ο Τάκης Καρβέλης, γεννημένος στο Αιτωλικό Αιτωλοακαρνανίας το 1925 υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων, της οποίας διετέλεσε Γενικός Γραμματέας επί σειρά ετών (1986-1992). Φοίτησε στο Μαράσλειο Διδασκαλείο και στη Φιλοσοφική του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε στην Εκπαίδευση από το 1953 ως το 1984, ως φιλόλογος, γενικός επιθεωρητής και σχολικός σύμβουλος. Ήταν συνεκδότης του γιαννιώτικου περιοδικού Δοκιμασία και μέλος της συντακτικής επιτροπής των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, γυμνασίου και λυκείου. Δημοσίευσε τις συλλογές ποιημάτων, Σήματα (1956), Κατάθεση (1966), Μετάφαση (1972), Γραφή παρανόμων (1977), Η μνήμη μισοφέγγαρο (1983), Δεν είναι ο περσινός καιρός (1988), Αλλαγή σκηνικού (1991), Τα ποιήματα της μικρής Ρεζεντά (1995), Στην άβυσσο της λήθης (2002), Κατάθεση 1956-2002 (2004). Επίσης, τις μελέτες Η νεότερη ποίηση. Θεωρία και πράξη (1983), Δεύτερη ανάγνωση (1984), Δεύτερη ανάγνωση 2 (1991), Κωσταντίνος Χατζόπουλος. Ο πρωτοπόρος (1998), Μίνως Ζώτος (2000), Δεύτερη ανάγνωση 3 (2001), Η γενιά του 1880 (2003), Πολύτροπος Αρμονία (2007). Μετάφρασε πραγματείες του Ιωάννου του Χρυσοστόμου (1974) και τον διάλογο του Λουκιανού, Λούκιος ή όνος (1982). Το 1999, τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου-Κριτικής για το βιβλίο του Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, Ο Πρωτοπόρος, ενώ το 2016 τιμήθηκε με το Βραβείο Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του.

Πάθος και ενοχή. Τομές στην ποίηση του Τάκη Καρβέλη 

Η ποίηση του Τάκη Καρβέλη είχε στην πορεία της αρκετές διαφοροποιήσεις, θεματικές αλλά και διαφορές γλώσσας. Τα Σήματα του 1956 απηχούν, αν και με έμμεσο τρόπο, τα δραματικά κατοχικά και εμφυλιακά βιώματα της γενιάς του. Είναι κορυφαία στα ποιήματά του η συναισθηματική ένταση, καθώς και η διπλή αίσθηση (θλίψη και ανάταση) που συναντούμε στους περισσότερους ποιητές του πρώιμου μεταπολέμου. Στις δυο επόμενες συλλογές περνάει μια περίοδο αναπροσανατολισμών, με βασικό χαρακτηριστικό την πύκνωση της γραφής του, τον πολλαπλασιασμό των συμβολισμών της, μα και την βαθμιαία απογύμνωση της έκφρασης από τα παλαιότερα, λυρικά της στοιχεία. Η Γραφή παρανόμων που εκδόθηκε στην περίοδο της δικτατορίας αποτελεί ένα σημείο πολλαπλής πολιτικής αιχμής στο σύνολο του έργου του Καρβέλη, καθώς εδώ συγκλίνουν η οργισμένη άρνηση προς τον εφησυχασμό και η επιθετική αντίδραση προς τις τότε ισχύουσες θεσμικές περιστολές. Ενδιαφέρον όμως έχει επιπλέον ότι σε αυτά τα ποιήματα, η άρνηση και η εναντίωση εκφράζονται με ένα ύφος οξύ και ενίοτε σαρκαστικό που έχει πολλές αναλογίες με τη γλώσσα του Στόχου του Μανόλη Αναγνωστάκη αλλά και με τη γλώσσα που διέκρινε στις απαρχές τους πολλούς από τους ποιητές του’70. Από το σημείο αυτό και έπειτα, με την Αλλαγή σκηνικού, διακρίνεται στο έργο του μια νέα, βαθμιαία μετατόπιση, μια επιστροφή στο ενοχικό συναίσθημα των νεανικών του χρόνων, ιδίως για τους φίλους του που χάθηκαν στον εμφύλιο, και στις δυο πλευρές. Από την οργισμένη άρνηση περνάει στον σκεπτικισμό, στην αλλαγή της εσωτερικής διάθεσης. Ιδίως όμως, όπως είπαμε, στην συσσωρευτική αναμνημόνευση βιωμάτων ερήμωσης και θανάτου από τα χρόνια της Κατοχής, του Εμφυλίου, με μεγάλες καταβυθίσεις στο άχρονο του υποσυνείδητου, σε λησμονημένες εικόνες νεανικής ευφορίας από την οικογένεια και την γενέθλια γη. Η κυριαρχία της μνήμης συνέβαλε ώστε στις μεταγενέστερες συλλογές να αποκτήσει η φωνή του Καρβέλη ένα στοχαστικό βάθος, με άμεσες επιπτώσεις και στη γλώσσα του. Η προηγούμενη άνυδρη ατμόσφαιρα γίνεται ολοένα και πιο θαλλερή και συγκινημένη, λόγω της νοσταλγικής αναπόλησης, ενώ επιστρέφουν κυριαρχικά ο λυρισμός και ο έντονος ρυθμός στον λόγο του. Ρυθμός και συγκίνηση είναι αλληλένδετα με το ποιητικό τοπίο, υπαίθριο ή εσωτερικό, αφού η διακύμανσή τους ακολουθεί τις εναλλαγές των στοιχείων της φύσεως, των ήχων και των λησμονημένων μελωδιών, όπως ανακαλούνται από τη φαντασία του ποιητή. Με τον ανανεωμένο συμβολισμό των τεσσάρων τελευταίων συλλογών του, ο Καρβέλης κατόρθωσε να αξιοποιήσει στο έπακρο την αγωνιώδη αίσθηση του διχασμού του, κάνοντας ποιητικά γόνιμη την ταλάντευση ανάμεσα στις διάφορες παραλλαγές της πάσχουσας ύπαρξης.

ΑΛΕΞΗΣ ΖΗΡΑΣ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...
Λογοτεχνικό Βραβείο Δουβλίνου 2024: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα με γνωστούς συγγραφείς

Λογοτεχνικό Βραβείο Δουβλίνου 2024: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα με γνωστούς συγγραφείς

Ο νικητής θα ανακοινωθεί στις 23 Μαΐου κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Φεστιβάλ Λογοτεχνίας του Δουβλίνου. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Σεμπάστιαν Μπάρυ © Faber & Faber. 

Επιμέλεια: Book Press

Ανακοινώθηκε η βρ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ