alt

Για το μυθιστόρημα της Μάνιας Διαμαντή Η κοιλιά της πέτρας (εκδ. Γαβριηλίδη).

Της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου

Δεκαετία του ’80, εποχή ανατάσεων, ελπίδας, αλλαγής, επιθυμίας εκπλήρωσης οραμάτων ατομικών και συλλογικών. Αυτό είναι το ευρύτερο πολιτικοκοινωνικό κλίμα στο οποίο τοποθετείται η ιστορία των τριών μυθοπλαστικών ηρώων, της Εύας, του Ζώη και του Βιτάλι στο μυθιστόρημα της Μάνιας Διαμαντή. Όλοι τους θέλουν να αλλάξουν τη ζωή τους –τα ίδια τα ονόματά τους σημασιολογικά και συμβολικά συνδέονται με τη ζωή και την αναδημιουργική δύναμή της–, να υλοποιήσουν τα όνειρά τους, χωρίς τελικά να το καταφέρνουν, δέσμιοι όχι μόνο της ιδιαίτερης πατρίδας τους από την οποία προσπαθούν να δραπετεύσουν χωρίς να το κατορθώνουν, αλλά και όλου του βιωμένου πολιτισμού και των κοινωνικών δομών που τους καθορίζουν.

Οι ζωές των ηρώων διασταυρώνονται στον αγώνα τους να επιλέξουν ανάμεσα σε δυο τόπους, τον τόπο καταγωγής και τον τόπο που θεωρούν ότι θα τους προσφέρει την ευτυχία ικανοποιώντας τις επιθυμίες τους, χωρίς καν να τον γνωρίζουν.

Οι ζωές των ηρώων διασταυρώνονται στον αγώνα τους να επιλέξουν ανάμεσα σε δυο τόπους, τον τόπο καταγωγής και τον τόπο που θεωρούν ότι θα τους προσφέρει την ευτυχία ικανοποιώντας τις επιθυμίες τους, χωρίς καν να τον γνωρίζουν. Η Εύα ονειρεύεται να απομακρυνθεί από το μίζερο και βεβαρυμένο ψυχικά οικογενειακό μικροαστικό περιβάλλον και μετά το γάμο της με το Ζώη να βρεθεί στην ευδαίμονα αλλοδαπή: «Η Εύα ανακοίνωσε στην Ερμιόνη ότι παντρεύεται αφού είχε γίνει η δημοσίευση στην εφημερίδα και αφού είχαν τυπωθεί τα προσκλητήρια, κι αυτό γιατί ήξερε την αντίδραση. (σ.30) […] ”Και γιατί είπαμε διαλέξατε το Λίβερπουλ;” […] Θα μπορούσε κάλλιστα να μην ήταν το Λίβερπουλ αλλά η Οστάνδη, το Άμστερνταμ ή ακόμη και το Μάλμε στη Σουηδία […] ή ένα οποιοδήποτε λιμάνι της Ευρώπης που ο Ζώης από παιδί ονειρευόταν και είχε τόσα ακούσει» (σ.32). Ο Ζώης ήθελε να γίνει ναυτικός και όχι να διευθύνει στην Πάρο το λατομείο του πατέρα του: «Λεφτά, ταυτότητα, διαβατήριο. Τώρα που κοιμούνται. Ο Ζώης αφουγκράζεται και ξεκλειδώνει την πόρτα. Μαλακά. Το ίδιο μαλακά κλείνει την εξώπορτα πίσω του. […] Δεν χρωστώ, δεν μου χρωστάνε, ψιθυρίζει μέσα του σε όλη τη διαδρομή και δεν σταματάει…» (σ.16), ενώ ο Βιτάλι, παιδί πολιτικών προσφύγων γεννημένος στη Σοβιετική Ένωση, διακεκριμένος χορευτής των Μπαλέτων Κιέβου, θέλει να γυρίσει και να ζήσει στην Ελλάδα, κυρίως για να γνωρίσει το δυτικό τρόπο ζωής: «Ο Βιτάλι αλλιώς τους φανταζότανε τους Έλληνες. Της Ελλάδας τους Έλληνες. Περισσότερο κακομοίρηδες και λιγότερο άρχοντες. […] Όλοι τους με τζιν. Όχι μόνο μπλε αλλά και άσπρα και γκρίζα και μαύρα. Όλων των χρωμάτων. Και στα πόδια τους αθλητικά. Όλων των ειδών […] Και μετά στα μαγαζιά, που δείχνανε μια έτσι με το χέρι και παίρνανε αυτό που θέλανε… Άρχοντες. Αυτό θα πει άρχοντες» (σ.63-64).

Η Μάνια Διαμαντή στο πρώτο της αυτό μυθιστόρημα μέσα από συχνά flashback, συνειρμούς, περιγραφές ψυχικών καταστάσεων και καθημερινότητας, με κοφτές, συχνά ονοματικές προτάσεις αναδεικνύει τις παράλληλες αλλά και τεμνόμενες ζωές των ηρώων.

Και στα τέσσερα μέρη του μυθιστορήματος που τιτλοφορούνται με διάφορα είδη χορών Πόλκα, Ροκ, Ταραντέλα και Μπλουζ, σηματοδοτώντας την ένταση της δράσης ή την ψυχολογία και αλληλόδραση των ηρώων, οι τρεις μυθοπλαστικοί ήρωες προσπαθούν να πάρουν την τύχη της ζωής τους στα χέρια τους. Παράλληλα, τα μουσικά διακείμενα μας μεταφέρουν στο ευρύτερο πολιτισμικό περιβάλλον της δεκαετίας του ’80 που υπόρρητα τους επηρεάζει.

Η συγγραφέας είτε με εικόνες είτε μέσα από διακείμενα επαναφέρει το κυρίαρχο δίλημμα. «Να αγαπάς τη ζωή και να έχεις ανοιχτό καλάθι για να σου πέφτουν τα καλούδια ή να την τρέμεις κι όλο να συλλογιέσαι ότι μπορεί να σου λάχουν λογιών λογιών βάσανα, τι απ' τα δυο το δυνατότερο, ε, αυτό στο τέλος νικάει» (σ.125). Την άποψη αυτή ενισχύει παραπέμποντας στον Αριστοτέλη ο οποίος αναφέρεται στην αποκλειστική ευθύνη του ανθρώπου, «του δίδυμου του Θεού» για τη μοίρα του (σ.126).

Η Μάνια Διαμαντή στο πρώτο της αυτό μυθιστόρημα μέσα από συχνά flashback, συνειρμούς, περιγραφές ψυχικών καταστάσεων και καθημερινότητας, με κοφτές, συχνά ονοματικές προτάσεις αναδεικνύει τις παράλληλες αλλά και τεμνόμενες ζωές των ηρώων. Μας μεταφέρει από τη ζωή του ενός ήρωα σ΄αυτήν του άλλου και τέλος στην κοινή τους διαβίωση, τόσο μοναχική και ξένη, σαν τον σκαραβαίο, το απολίθωμα που ο Βιτάλι βρήκε «στην κοιλιά της πέτρας. Θεόρατης. Ο κακομοίρης. Νερό του έλειψε, αέρας; Ποιος ξέρει τι του 'φταιξε και πέτρωσε» (σ.159). Σ΄αυτά τα λόγια του Βιτάλι συμπυκνώνεται το αίσθημα της εσώτερης μοναξιάς και ουσιαστικής ακινησίας των ηρώων σ’ έναν κόσμο που διαρκώς μεταβάλλεται. Τους λείπουν τα ζωτικά στοιχεία αέρας και νερό και έτσι, ενώ βρίσκονται σε διαρκή κίνηση και εναλλαγή μένουν πάντα οι ίδιοι, ανίκανοι να μεταλλάξουν τη ζωή τους, εντέλει μόνοι. 

* Η ΆΝΤΑ ΚΑΤΣΙΚΗ-ΓΚΙΒΑΛΟΥ είναι Ομότιμη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών.

altΗ κοιλιά της πέτρας
Μάνια Διαμαντή
Εκδ. Γαβριηλίδη 2016
Σελ. 192, τιμή εκδότη €12,72

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ